Grafschriften op Thorbecke
Na de dood van Johan Rudolph Thorbecke in 1872 schreeft Multatuli meer dan honderd grafschriften over deze staatsman, met een uitgesproken spottende ondertoon. Een selectie:
Wandlaar, schrik!
God is groot, en hier lig ik.
Wandlaar die me hier begraven ziet
Als ’t sterven een kunst was, dan lag ik hier niet
Liberaal
Als ’n aal
De man die hier begraven leit
Stak uit in onuitstekendheid
Wat ook de vuige pers, conservatievelyk liegend, verkondigt,
Nooit heb ik me aan een origineel idee bezondigd.
Ik zou me hier minder vervelen
Als ik parlementje kon spelen
Ik klaag niet gauw…
Maar dat graf is, als m’n kieswet, wat nauw.
Lezer, hier ligt ’n groot man. En – let op de fijnheid! –
Hij had z’n grootheid te danken aan eminentie van kleinheid.
Wandlaar, ik verzoek ’n beetje attentie,
Hier ligt iemand die niets kardinaals deed, en… toch eminentie!
Stoor me niet, wandelaar. Ik lig hier in m’n eentje te praktiseren,
Hoe ik Vader, Zoon en H.Geest tot liberalisme kan bekeren.
Wandlaar, ’t is niet om je te krenken,
Maar… als je mij groot vindt, wat drommel moet ik dan van jou denken?
Ik had in mijnen kleinen tijd
Precies de maat van mijnen tijd.
Zonder me te flatteren,
Ik durf met Hoff concurreren.
Lezer, houd je van chronologie?
Ik bloeide in de tijd van tafeldans en biologie.
In deze kist
Ligt ’n vrind van Twist,
Oók ’n jurist!
Sedert men mij met de naam van groot man heeft getooid,
Hebben andere mannen hun diploom in de kachel gegooid.
Wil je weten wie hieronder in de kist is?
Een vriend van elke democraat die fatsoenlijk kapitalist is.
Zolang ik de parlementaire loopbaan heb betreden
Heeft nooit ’n kamerlid honger geleden.
De man die hier ligt – wandlaar, neem je muts af en sidder! –
Sloeg op één achtermiddag de hele burgerij tot ridder.
In z’n Kieswet kun je allerduidlijkst aanschouwen
Wie meepraten mag ook, maar vooral wie z’n mond moet houden.
Hier ligt ’n wetgeverig genie
Hij zorgde goed voor zichzelf, en deed bij occasie in demokratie.
Ter beschaming van conservatieve vitters,
Was ik altijd humaan voor grondbezitters.
Wat me in Aristoteles niet behaagt,
Is dat-i me nooit om raad heeft gevraagd.
Wie de juiste maat van m’n grootheid wil weten,
Moe de lui meten die me naar hun maat hebben gemeten.
Onder dit steentje
Ligt ’n fenomeentje.
Hier ligt Thor
Op z’n rug. Anders gezegd, op één oor.
Hier ligt, goed toegedekt om niet te bevriezen,
De hoogste traktementhebber van alle Staatskommiezen.
Onder dit gras
Ligt ’n handelaar in was.
De ware grondslag van m’n distriksfilosofie
Is dat vier idioten meer verstand hebben dan drie.
Om m’n glorie te completeren
Moest Multatuli me met een paar grafschriftjes vereren.
Multatuli (Eduard Douwes Dekker, 1820-1887)
Uit: Ideeën
